WYMAGANIA EDUKACYJNE
Edukacja zdrowotna - program i realizowane tresci
Program Edukacji Zdrowotnej dla klas 4–8
(1 godz./tyg. w klasach 4–7, 0,5 godz. w klasie 8)Zajęcia "Edukacji zdrowotnej" w klasach IV - VIII są zajęciami dobrowolnymi. Nie są oceniane. Rodzic może do 25 września złożyć pisemne oświadczenie o rezygnacji dziecka z uczestnictwa w zajęciach.
- Cele główne (dla całego etapu):
- Rozwijaniu świadomości na temat zdrowia i jego wartości w życiu człowieka.
- Kształtowaniu postaw prozdrowotnych poprzez wdrażanie nawyków i zachowań sprzyjających zdrowiu.
- Poszerzaniu wiedzy na temat czynników wpływających na zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne.
- Rozwijaniu umiejętności niezbędnych do podejmowania odpowiedzialnych decyzji zdrowotnych.
- Przygotowaniu uczniów do aktywnego uczestnictwa w tworzeniu zdrowego środowiska w domu, szkole i społeczności lokalnej.
- Kształtowanie postawy dbania o zdrowie i bezpieczeństwo.
- Rozwijanie kompetencji psychospołecznych.
- Rozpoznawanie i eliminowanie zachowań ryzykownych.
- Kształtowanie odpowiedzialności za zdrowie swoje i innych.
- Cele szczegółowe:
- Uczeń jest gotowy do podejmowania działań dotyczących sposobów zachowania, dbania i poprawy zdrowia we wszystkich jego wymiarach (tj. fizycznym, psychicznym, społecznym, seksualnym i środowiskowym) oraz do dbałości o bezpieczeństwo zdrowotne własne i innych osób.
- Uczeń zna i rozumie proste pojęcia z zakresu zdrowia oraz zależności wybranych zjawisk i procesów zachodzących w ciele człowieka, w tym chorób i niepełnosprawności. Uczeń jest gotowy do akceptowania zmian zachodzących w ciele człowieka.
- Uczeń zna i rozumie zasady funkcjonowania w różnych grupach społecznych oraz podstawowe obowiązki człowieka wobec rodziny i społeczności lokalnej oraz środowiska. W swoim postępowaniu przejawia akceptację i szacunek wobec siebie i innych osób. Dostrzega potrzeby innych osób i reaguje na nie.
- Uczeń potrafi obserwować swój stan zdrowia w różnych sytuacjach, w tym z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych. Potrafi odbierać ze zrozumieniem komunikaty dotyczące swojego stanu zdrowia. Rozumie konsekwencje braku dbania o zdrowie.
- Uczeń potrafi dostrzegać czynniki pozytywnie i negatywnie wpływające na zdrowie we wszystkich jego wymiarach (tj. fizycznym, psychicznym, społecznym, seksualnym i środowiskowym).
- Metody pracy:
- Metody aktywizujące: burza mózgów, dyskusje, gry edukacyjne, dramy, projekty zespołowe.
- Metody praktyczne: eksperymenty, ćwiczenia praktyczne, warsztaty, zajęcia terenowe.
- Metody wizualne: prezentacje multimedialne, filmy edukacyjne, tworzenie plakatów i innych materiałów promujących zdrowie.
- Metody problemowe: analiza przypadków, rozwiązywanie problemów, debaty.
- Formy pracy:
- formy Indywidualne: praca nad własnym zdrowiem, wypełnianie kart pracy, prowadzenie dzienniczka zdrowia.
- Formy grupowej: dyskusje, projekty zespołowe, gry i zabawy edukacyjne.
- Prelekcje, spotkania z ekspertami (np. dietetykiem, lekarzem, psychologiem), zajęcia warsztatowe z rodzicami.
- Wycieczki edukacyjne, akcje sprzątania, obserwacje przyrodnicze.
- Obszary pracy na zajęciach:
- Wartości i postawy.
- Zdrowie fizyczne.
- Aktywność fizyczna.
- Odżywianie.
- Zdrowie psychiczne.
- Zdrowie społeczne.
- Dojrzewanie.
- Zdrowie seksualne.
- Zdrowie środowiskowe.
- Internet i profilaktyka uzależnień.
- Treści programowe (propozycje tematów):
Klasa 4 – „Poznajemy zdrowie” (ok. 30–34 godziny)
Moduły tematyczne:
- Czym jest zdrowie? – zdrowie fizyczne, psychiczne, społeczne.
- Higiena osobista – codzienne rytuały.
- Zdrowe odżywianie – piramida zdrowia.
- Woda – najzdrowszy napój.
- Ruch i aktywność – zabawa to też sport.
- Sen i odpoczynek – jak ważna jest regeneracja.
- Bezpieczeństwo w domu i w szkole.
- Bezpieczna droga do szkoły.
- Emocje – nazywam, rozpoznaję, radzę sobie.
- Zdrowie a czystość – mycie rąk, kąpiel, ubrania.
- Prawidłowa postawa – jak siedzieć, chodzić i nosić plecak.
- Podsumowanie – quiz, konkurs lub projekt.
📗 klasa 5 – „Dbam o siebie i innych” (ok. 30–34 godziny)
Moduły tematyczne:
- Higiena ciała, jamy ustnej i włosów.
- Zdrowe śniadanie i przekąski.
- Zasady zdrowego odżywiania (5 posiłków dziennie).
- Ruch – dlaczego warto ćwiczyć codziennie.
- Zaburzenia postawy – jak im zapobiegać.
- Uzależnienia – gry komputerowe, cukier, TV.
- Emocje – jak wyrażać i rozmawiać o uczuciach.
- Przyjaciel i kolega – relacje rówieśnicze.
- Bezpieczeństwo na placu zabaw, nad wodą, zimą.
- Profilaktyka chorób zakaźnych.
- Moje prawa jako pacjenta.
- Warsztat kulinarny / dzień zdrowego śniadania.
📙 klasa 6 – „Wybieram zdrowie” (ok. 30–34 godziny)
Moduły tematyczne:
- Styl życia a zdrowie – wybory dnia codziennego.
- Zdrowy układ dnia – sen, szkoła, odpoczynek.
- Używki – czym są i jak działają (papierosy, alkohol – podstawy).
- Stres – jak działa na ciało i umysł, sposoby radzenia.
- Zdrowie psychiczne – rozmowa, zaufanie, pomoc.
- Pierwsza pomoc – wzywanie pomocy, pozycja bezpieczna.
- Cyfrowe zdrowie – ekran, czas, wzrok, kręgosłup.
- Jak planować posiłki?
- Zdrowe relacje z rówieśnikami.
- Asertywność – jak mówić „nie”.
- Profilaktyka otyłości i próchnicy.
- Projekt uczniowski – „Moje zdrowe 7 dni”.
📕 klasa 7 – „Odpowiedzialny wybór” (ok. 30–34 godziny)
Moduły tematyczne:
- Dojrzewanie – zmiany fizyczne i psychiczne.
- Zdrowie seksualne – wstęp (zgodnie z podstawą programową).
- Higiena w okresie dojrzewania.
- Zaburzenia odżywiania – anoreksja, bulimia.
- Narkotyki i alkohol – skutki zdrowotne i prawne.
- Bezpieczne korzystanie z Internetu – cyberprzemoc.
- Związki i uczucia – granice, szacunek, zaufanie.
- Depresja, samopoczucie, wsparcie psychologa.
- Zachowania ryzykowne – presja grupy, bunt.
- Pierwsza pomoc – urazy, omdlenia.
- Kampania edukacyjna – przygotowanie przez klasę.
- Podsumowanie: debata „Co znaczy być zdrowym?”.
📓 klasa 8 – „Moje zdrowie – moja przyszłość” (ok. 15–17 godzin / 1 godzina tygodniowo w pierwszym półroczu)
Moduły tematyczne:
- Zdrowie w okresie dojrzewania – kontynuacja.
- Zarządzanie stresem i przygotowanie do egzaminu.
- Zdrowie seksualne – profilaktyka, odpowiedzialność.
- Jak dbać o zdrowie psychiczne w szkole ponadpodstawowej.
- Zdrowe relacje – związek, przyjaźń, granice.
- Rozmowa z lekarzem / psychologiem – przygotowanie.
- Substancje psychoaktywne – powtórzenie i rozszerzenie.
- Plan zdrowego życia – projekt osobisty ucznia.
Treści edukacji zdrowotnej realizowane w klasach I–III w ramach edukacji wczesnoszkolnej
1. Cele ogólne:
- Kształtowanie postaw prozdrowotnych.
- Rozwijanie świadomości na temat higieny osobistej, odżywiania i aktywności fizycznej.
- Wyrabianie nawyków dbania o zdrowie i bezpieczeństwo.
- Rozwijanie umiejętności rozpoznawania emocji i radzenia sobie ze stresem.
2. Cele szczegółowe:
Uczeń:
- zna zasady higieny osobistej i potrafi je stosować;
- rozumie znaczenie zdrowego odżywiania;
- zna podstawowe produkty zdrowej diety;
- zna znaczenie aktywności fizycznej dla zdrowia;
- zna zasady bezpiecznego zachowania w domu, szkole i na ulicy;
- potrafi powiedzieć, jak się czuje i zna podstawowe sposoby radzenia sobie z emocjami.
3. Treści programowe (propozycje tematów):
Klasa I
- Co to znaczy być zdrowym?
- Higiena rąk i ciała – dlaczego jest ważna?
- Mycie zębów – jak i dlaczego?
- Zdrowe i niezdrowe jedzenie – poznajemy podstawowe produkty.
- Ruch to zdrowie – zabawy i ćwiczenia ruchowe.
- Bezpieczna droga do szkoły – zasady ruchu drogowego.
- Dlaczego warto pić wodę?
Klasa II
- Mój dzień – planowanie czasu z uwzględnieniem odpoczynku i ruchu.
- Drugie śniadanie – co warto zabierać do szkoły?
- Ubieramy się odpowiednio do pogody.
- Kiedy jestem chory – zasady dbania o siebie.
- Co to są bakterie i wirusy? Jak się przed nimi chronić?
- Jak radzić sobie z emocjami? – podstawy inteligencji emocjonalnej.
Klasa III
- Piramida zdrowego żywienia.
- Dlaczego sen jest ważny?
- Uzależnienia – co szkodzi zdrowiu? (papierosy, nadmierne korzystanie z ekranów)
- Woda, ruch, świeże powietrze – naturalni sprzymierzeńcy zdrowia.
- Higiena w okresie dojrzewania – podstawy.
- Pomoc w sytuacjach zagrożenia – jak wezwać pomoc?
4. Metody i formy pracy:
- zajęcia praktyczne (np. mycie rąk, przygotowanie zdrowej kanapki),
- pogadanki i rozmowy kierowane,
- prace plastyczne (plakaty, rysunki o zdrowiu),
- zabawy ruchowe i ćwiczenia gimnastyczne,
- gry dydaktyczne i symulacje,
- inscenizacje, piosenki, wierszyki tematyczne,
- projekty klasowe (np. Tydzień Zdrowia).
5. Środki dydaktyczne:
- plansze edukacyjne,
- materiały plastyczne,
- książki i bajki o tematyce zdrowotnej,
- prezentacje multimedialne,
- karty pracy,
- modele piramidy żywienia.
6. Ewaluacja:
- obserwacja uczniów (czy stosują poznane zasady),
- quizy i krzyżówki zdrowotne,
- konkursy plastyczne lub wiedzy,
- rozmowy z uczniami,
- prezentacja projektów klasowych.
7. Uwagi organizacyjne:
- Program można realizować cyklicznie, np. 1-2 godziny w miesiącu, w ramach zajęć zintegrowanych lub jako bloki tematyczne.
- Wskazana współpraca z pielęgniarką szkolną, rodzicami oraz środowiskiem lokalnym (np. organizacje zdrowotne, straż pożarna, policja).